Đầu tư mạo hiểm: Nguồn lực thúc đẩy sự tăng trưởng của startup

Đầu tư mạo hiểm là gì?

Đầu tư mạo hiểm (venture capital, VC) là hình thức tài trợ vốn cho các công ty khởi nghiệp mới thành lập hoặc đang hoạt động nhưng chưa niêm yết trên sàn chứng khoán. Những công ty này được đánh giá là có tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai. Các nhà đầu tư mạo hiểm thường là các tổ chức đầu tư chuyên nghiệp, chẳng hạn như quỹ đầu tư mạo hiểm, ngân hàng đầu tư, nhà đầu tư cá nhân hoặc các doanh nghiệp lớn có nguồn vốn dồi dào muốn đầu tư vào các lĩnh vực mà họ am hiểu.

Cách thức hoạt động của các quỹ đầu tư mạo hiểm

Các quỹ đầu tư mạo hiểm huy động vốn từ các thành viên và đầu tư vào các startup bằng cách mua cổ phần. Sau đó, họ sẽ bán lại số cổ phần này để thu lợi nhuận. Việc thoái vốn thường diễn ra ở các vòng gọi vốn tiếp theo hoặc khi công ty tiến hành IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng).

Các quỹ đầu tư mạo hiểm kiếm tiền bằng cách thu phí quản lý hàng năm (thường là 2%) và phí trả theo hiệu quả đầu tư (thường là 20%), được tính trên khoản lợi nhuận mà quỹ đạt được sau khi tất toán các khoản đầu tư.

Mức độ tham gia của các nhà đầu tư mạo hiểm

Các nhà đầu tư mạo hiểm thường yêu cầu chiếm một tỷ lệ cổ phần nhất định để có quyền chi phối hoặc phủ quyết các quyết định quan trọng của startup. Tỷ lệ này thường nằm trong khoảng 36-51%.

Ngoài ra, họ cũng có thể đưa người vào Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc để tham gia trực tiếp vào việc điều hành. Mặc dù vậy, các nhà đầu tư mạo hiểm chuyên nghiệp thường không tham gia quá sâu vào việc điều hành, vì họ thường đầu tư vào nhiều công ty và không thể trực tiếp giám sát từng công ty.

Cách tiếp cận với các nhà đầu tư mạo hiểm

Các nhà đầu tư mạo hiểm thường có một bộ phận chuyên viên phân tích luôn tìm kiếm các cơ hội đầu tư. Các chuyên viên này sẽ tham dự các buổi hội thảo và tìm hiểu các công ty khởi nghiệp có tiềm năng phù hợp với định hướng của quỹ.

Các startup có thể nộp hồ sơ trực tiếp cho các quỹ đầu tư mạo hiểm thông qua website hoặc mối quan hệ trong cộng đồng khởi nghiệp. Ngoài ra, họ cũng có thể tiếp cận các nhà đầu tư mạo hiểm thông qua các nhà đầu tư thiên thần hoặc các đối tác khác.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Tại Việt Nam, có nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm đang hoạt động, tập trung vào các lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như:

• Mekong Capital: Đầu tư vào các công ty tiêu dùng, như bán lẻ, nhà hàng, hàng tiêu dùng và phân phối.
• CyberAgent Ventures (CAV): Đầu tư vào các công ty công nghệ có tiềm năng về mặt con người và công nghệ.
• IDG Venture: Đầu tư vào các startup công nghệ hoặc các công ty truyền thống áp dụng công nghệ.
• ESP Capital: Đầu tư vào các startup công nghệ từ giai đoạn đầu.
• FPT Venture: Đầu tư vào các startup công nghệ, di động và tài chính từ giai đoạn seed-funding và series A.
• Golden Gate Venture: Đầu tư vào các startup công nghệ ở giai đoạn đầu, tập trung vào thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến và phần mềm dịch vụ.
• Vinacapital Venture: Đầu tư vào các startup đã có thành công nhất định trên thị trường, thường vào các vòng gọi vốn sau với số tiền đầu tư lớn.

Những lưu ý cho các startup khi tiếp cận với các nhà đầu tư mạo hiểm

• Nghiên cứu kỹ các nguyên tắc đầu tư của các quỹ trước khi nộp hồ sơ.
• Chuẩn bị hồ sơ đầu tư thuyết phục, nêu rõ tiềm năng tăng trưởng và khả năng thực hiện của công ty.
• Tập trung vào việc xây dựng một đội ngũ mạnh mẽ và có kinh nghiệm.
• Chuẩn bị sẵn sàng để trả lời các câu hỏi chi tiết và bảo vệ kế hoạch kinh doanh của công ty.
• Biết rõ các kỳ vọng của các nhà đầu tư mạo hiểm và đảm bảo công ty có thể đáp ứng các kỳ vọng đó.